De wet (gebaseerd op een Europese Richtlijn) zegt dat indien u een rechtsbijstandverzekering heeft, u vrij bent om zelf een advocaat te kiezen in plaats van de zaak te laten behandelen door een jurist van de rechtsbijstandsverzekeraar. Over de strekking van die bepaling is discussie ontstaan tussen DAS en een verzekerde. Dat heeft geleid tot een zogenaamde prejudiciële beslissing van het Hof van Justitie van de EU. Het meningsverschil zat hem in het volgende: DAS meende dat zij de kosten van die advocaat alleen hoeft te vergoeden indien DAS van mening is dat de zaak tot de inschakeling van een externe advocaat noodzaakt. Tevens vindt DAS dat het verschil maakt of het gaat om een procedure waarbij de bijstand van een advocaat verplicht is voorgeschreven. Als dat niet het geval is dan acht DAS zich niet tot vergoeding van die kosten gehouden. Bijvoorbeeld in zaken die door de Rechtbank worden behandeld kunt u alleen met een advocaat procederen. Bij de kantonrechter is dat bijvoorbeeld niet verplicht.

Het Hof heeft nu bepaald dat het een verzekeraar niet is toegestaan om de vergoeding van de kosten van een externe advocaat te laten afhangen van haar eigen oordeel over de noodzaak om die advocaat in te schakelen. Daarbij maakt het volgens het Hof niet uit of het om een zaak gaat waarvoor de inschakeling van een advocaat wettelijk verplicht is.

Wat betekent dit nu voor u als ondernemer met een rechtsbijstandverzekering?

Indien u een procedure moet voeren voor een gerechtelijke instantie, staat het u vrij om een advocaat van uw eigen keuze door de rechtsbijstandsverzekeraar te laten inschakelen. Ook indien de jurist van de verzekeraar bevoegd is om die procedure te voeren, heeft u dat recht.

Of die procedure moet worden gevoerd kan onderwerp van discussie zijn tussen u en de verzekeraar. Daarvoor bestaat een geschillenregeling die er in voorziet dat een externe advocaat een second opinion geeft, waaraan partijen in beginsel zijn gebonden. Een ander aspect is de hoogte van de dekking van kosten van externe advocaten. De verzekeraar mag daaraan geen voorwaarden verbinden die het in feite onmogelijk maken om van het recht op vrije advocaatkeuze gebruik te maken, maar de verzekeraar behoeft geen carte blanche te geven.

De conclusie is dat u ook in zaken waarin de wet geen bijstand van een advocaat voorschrijft een eigen advocaat mag kiezen. Maar de spelregels van de polis blijven daarbij voor het overige van toepassing.