Goede afspraken maken goede vrienden
De verkoop van zijn bedrijf is voor een ondernemer geen routinezaak. Het overkomt hem hooguit één en misschien twee keer in zijn ondernemersbestaan. De voorbereiding van zo’n deal is natuurlijk erg belangrijk. Wat is de onderneming waard? Hoe gaat er betaald worden? Blijft de verkoper op een of andere manier nog aan het bedrijf verbonden, etc. Zodra over dergelijke zaken, al dan niet onder begeleiding van een accountant of bedrijfsadviseur, afspraken zijn gemaakt met de koper, moet goed worden nagedacht over de contracten waarin alles wordt vastgelegd.
Ik kom in mijn praktijk overnamecontracten tegen, waarin vooral zaken zijn geregeld die weinig controversieel en vaak ook vanzelfsprekend zijn. Wat soms vergeten wordt is dat in een overnamecontract ook juist de zaken moeten staan voor het geval er iets mis gaat in de deal. Denk aan de garanties, de aansprakelijkheid, zekerheid voor de betaling (als die in termijnen gaat) een non concurrentiebeding, etc. Aan een contract waar alleen maar de leuke dingen in staan heb je eigenlijk niet zo veel. Dat contract zou je evengoed op de achterkant van een bierviltje kunnen maken.
De manier waarop je een bedrijf overdraagt (of levert) aan de koper, hangt o.a. af van de rechtsvorm waarin dat bedrijf wordt gedreven. Bij een BV kan de overdracht plaatsvinden door de aandelen te verkopen. Dan wordt de koper eigenaar van de BV en daarmee van de (activa en passiva van de) onderneming. Wordt de onderneming in de vorm van een VOF gedreven, dan wordt het al wat lastiger. Dan moeten alle onderdelen van het bedrijf in eigendom worden overgedragen (activa en soms ook passiva). Bij een bedrijfspand moet er een akte van levering komen. Vorderingen moeten worden gecedeerd. Etc. Een ander risico bij een VOF is dat de verkoper aansprakelijk blijft voor bestaande schulden en bepaalde duurovereenkomsten, zoals huur en lease. Ook garanties die bijvoorbeeld een bouwbedrijf VOF aan een opdrachtgever heeft afgegeven op een bouwwerk kunnen niet zomaar aan de koper worden overgedragen. Daarvoor blijft de verkoper aansprakelijk. Het is dus van belang dat daarover heldere afspraken in het contract en met de betreffende crediteur worden gemaakt, bijvoorbeeld in de vorm van vrijwaring of bankgaranties.
Onderschat niet de risico’s van een slecht geredigeerd contract op basis van een van internet geplukt model. Soms resulteert een dergelijk contract met halve afspraken in jaren van geldverslindende rechtszaken met een onzekere afloop.
Robert Bakker
Advocaat bij RJB Advocatuur te Naarden